โหมโรงแผนพัฒนาพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษ 12 พื้นที่ 10 จังหวัด มานานหลายเดือน ล่าสุดการวางผังพื้นที่เฉพาะเขตเศรษฐกิจพิเศษเฟสแรกใกล้เป็นรูปธรรม ตามที่ “รัฐบาลประยุทธ์”
อยากจุดประกายให้เกิดขึ้นได้จริงในปี 2558-2559 โดยมี 3 พื้นที่นำร่อง ได้แก่ “แม่สอด-สระแก้ว-สงขลา”
ความคืบหน้าล่าสุด “มณฑล สุดประเสริฐ” อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เปิดเผย “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า การจัดทำร่างผังเมืองเฉพาะเขตเศรษฐกิจพิเศษเสร็จเรียบร้อยหมดแล้ว สำหรับเฟสแรก 6 จังหวัด ได้แก่ ตาก มุกดาหาร ตราด สงขลา สระแก้ว และหนองคาย ส่วนอีก 4 จังหวัด คือ นราธิวาส เชียงราย กาญจนบุรี และนครพนม จะแล้วเสร็จเดือน ต.ค.นี้
หลักการวางผังเมืองได้นำนโยบายของคณะกรรมการเขตเศรษฐกิจ พิเศษมาแปรเป็นผังเมืองรวม กำหนด การพัฒนากว้าง ๆ จากนั้นจะจัดทำผังพื้นที่เฉพาะอีกชั้นหนึ่ง เป็นลักษณะ วางผังพื้นที่เฉพาะบริเวณชุมชน กำหนดรายละเอียดมากขึ้นว่า เป็นเมืองเศรษฐกิจพิเศษ เช่น พื้นที่ จ.ตาก จะวางผังเมืองรวมครอบคลุมทั้ง 3 อำเภอ คือ แม่สอด พบพระ และแม่ระมาด ส่วนผังพื้นที่เฉพาะจะกำหนดว่า บริเวณใดจะพัฒนาเป็นชุมชนเมือง ขณะนี้ร่างผังเสร็จแล้ว เหลือกระบวนการด้านข้อกฎหมาย
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากไม่มีกฎหมายผังเฉพาะโดยตรงรองรับการบังคับใช้ เพราะที่ผ่านมาไม่เคยออกได้ เพราะต้องออกโดยยกร่างเป็น พ.ร.บ.ผังเมืองเฉพาะพื้นที่ ซึ่งใช้ระยะเวลาเป็นปีจึงอาจทำไม่ได้ ไม่ทันเดดไลน์รัฐบาลที่ต้องการให้เขตเศรษฐกิจพิเศษเป็นรูปธรรมโดยเร็ว
แนวทางแก้ปัญหา จะเสนอ พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา รมว.มหาดไทย ออกประกาศกระทรวงมหาดไทย บังคับใช้ เป็นข้อกำหนดการขออนุญาตต่าง ๆ โดยอาศัยอำนาจตาม พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร ซึ่งสามารถออกประกาศได้ทันทีภายในสิ้นปีนี้ มีระยะเวลาบังคับใช้ 1 ปี นอกจากนี้จะให้ท้องถิ่นนั้น ๆ ออกข้อบัญญัติท้องถิ่นมาควบคุมการก่อสร้างควบคู่กัน เช่น กำหนดประเภทอาคาร ระยะถอยร่น ความสูงอาคาร เป็นต้น
สำหรับการใช้ประโยชน์ที่ดิน อาจแบ่งพื้นที่แต่ละโซนเป็นบล็อกย่อย ๆ และส่งเสริม การพัฒนา โดยกำหนดรายละเอียดมาก กว่าผังเมืองรวมธรรมดา อย่างพื้นที่ พาณิชยกรรม จะส่งเสริมให้ก่อสร้าง อาคารพาณิชยกรรม ตึกแถว อาคารขนาดใหญ่ ห้ามก่อสร้างโรงงานอุตสาหกรรม จะมีทั้งพื้นที่ส่งเสริมกับพื้นที่ห้าม ขึ้นอยู่กับศักยภาพของแต่ละพื้นที่
ขณะเดียวกันหากจำเป็น กรมมีแผนจะนำข้อกำหนดเรื่อง OSR หรืออัตราส่วนของพื้นที่ว่างต่ออาคารรวม และ FAR หรืออัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมต่อพื้นที่ดิน มาใช้ในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษด้วย เพื่อให้การพัฒนาเป็นระเบียบ ไม่สะเปะสะปะ
ปัจจุบันการจัดทำผังเมืองและข้อกำหนด อยู่ในขั้นตอนการลงพื้นที่ประชุมรับฟัง ความคิดเห็นคนในพื้นที่ 2 จังหวัด คือ ตาก และหนองคาย จะนำข้อคิดเห็นมาปรับปรุงอีกครั้ง เพื่อให้ทุกฝ่ายมั่นใจว่า เมื่อประกาศใช้จะไม่เกิดอุปสรรคต่อการพัฒนา
ทั้งนี้ จากที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่ อ.แม่สอด เพื่อติดตามงานและแก้ไขปัญหาด้านต่าง ๆ สัปดาห์ที่ผ่านมา ได้เร่งให้กรมวางผังพัฒนาเขตเศรษฐกิจ จ.ตาก ให้เสร็จโดยเร็ว เพราะเป็นพื้นที่นำร่องในปีนี้ กรมจึงจะประกาศใช้ผังพื้นที่เฉพาะเขตเศรษฐกิจ จ.ตาก ประมาณเดือน ต.ค.-พ.ย.นี้ จากเดิมที่กำหนดไว้สิ้นปีนี้
โดยเขตเศรษฐกิจแม่สอด จ.ตาก พื้นที่ 1,419 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ 3 อำเภอ 14 ตำบล ในการใช้ประโยชน์พื้นที่ในอนาคต ผังเมืองรวมกำหนดให้พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สีเขียวลายขาว (ที่ดินประเภทอนุรักษ์) เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ป่า แต่ในผังพื้นที่เฉพาะจะลง รายละเอียด เช่น บริเวณด่านแม่สอด จะมีพื้นที่สีแดง (พาณิชยกรรม) สีเหลือง (ที่อยู่อาศัย) สีส้ม (ที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย) สีม่วง (อุตสาหกรรม)
กำหนดให้ อ.แม่สอด เป็นประตู การค้าชายแดน เชื่อมโยงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก เป็นศูนย์กลางการค้าเชื่อมระเบียงเศรษฐกิจตะวันออกตะวันตก (Welcome to Gateway City) เมืองอุตสาหกรรมแปรรูปปลอดมลพิษ แหล่งเกษตรกรรมชั้นดี เชื่อมโยง แหล่งท่องเที่ยวระดับโลก
อ.แม่ระมาด เป็นอุตสาหกรรมสีเขียว (Green Industry City) และ อ.พบพระ เป็นศูนย์กลางวิจัยและพัฒนา (Research & Development City)
ด้านแนวคิดการวางผัง “อธิบดีกรมโยธาฯ” กล่าวว่า จะจัดระเบียบกิจกรรมเศรษฐกิจชายแดนให้สวยงาม สร้างเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่, วางผังโครงข่ายระบบคมนาคม ส่งเสริมความคล่องตัวในการขนส่งสินค้าตามแนวชายแดน, สร้างที่อยู่อาศัย เป็นเมืองกระชับ (Compact City) โดยรอบด่านจะรองรับแหล่งงาน และจำกัดการขยายตัวของชุมชนแบบไร้ทิศทาง, สงวนพื้นที่สีเขียวเดิม เพิ่มในเขตเมือง, ส่งเสริมอุตสาหกรรมสีเขียว และท่องเที่ยว เชิงนิเวศกลุ่มจังหวัดและระดับภูมิภาคไทย-เมียนมาร์
ที่มา : หนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ